Standbeelden.be

Opgericht ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de schipbreuk van het eerste Belgische schoolschip, Comte de Smet de Naeyer, in de Baai van Biskaje, op 19 april 1906. Een marmeren standbeeld met een allegorische vrouwe- en jongensfiguur bevindt zich op een natuurstenen sokkel met een symbolische voorstelling van de schipbreuk. Het monument werd onthuld op 19 april 1912 en is een samenwerking van de architect Jozef Van Neck en de beeldhouwer Charles Samuel. (bron : ebru.be)

Ik wil deze nacht in de straten verdwalen… Steph Feremans   “Het weer is omgeslagen. Achter regengordijnen in het Westen maakt de storm zich op voor het eerste bedrijf. Ik ruik de zee, Oostende, Le Havre, hoor het rumoer van een verre schipbreuk, denk aan nonkel Pol die ik nooit gekend heb omdat hij, lang voor ik werd geboren, in de Golf van Biskaje verdween. Met mijn khaki anorak en mijn kitbag moet ik er nu ook wel als een zeeman uitzien. op de Paardenmarkt kruis ik een groepje oude heren, die blijkbaar van een feestje komen want ze lijken me behoorlijk geladen. Ze begroeten me welgezind en uitbundig: "ha, daar is de sailor." En ik die net aan nonkel Pol liep te denken, en aan de Comte de Smet de Naeyer, het schoolschip dat zijn eeuwigheid werd. Paulus de Wilde heette hij, een broer van mijn grootvader Wannes. Hij verdronk op zijn eerste reis, geen twintig jaar oud. Toen het schip uitvoer, zo vertelde mijn grootmoeder, zeiden de mensen die het vanop de kade kwamen uitwuiven: "dat schip is slecht gebouwd, dat ziet ge; het is te smal navenant de hoogte van de masten." Of het nu dááraan lag, of aan de hevigheid van de storm, zullen we nooit weten, maar het schip kapseisde, en nonkel Pol, die niet kon zwemmen, durfde niet in de golven springen en heeft daardoor de reddingsboot niet gehaald. Zijn naam staat op het monument aan de de Smet de Naeyerlaan in Brussel.”   Tot daar een uittreksel van "In de tijd (Notities 1987-1993)" met illustraties door de auteur, Wannes Van De Velde, uitgegeven bij Paradox Pers te Antwerpen in 2000, pp. 70-71. Toen ik dat voor het eerst las woonde ik reeds in Laken, en sindsdien heb ik regelmatig uitgekeken naar dat monument of standbeeld. Tevergeefs. Naar aanleiding van Wannes’ overlijden (10 november 2008) ben ik nu eindelijk aan te weet gekomen dat het bewuste beeld op het Jan Jacobsplein staat, onder het Justitiepaleis. Waarmee aangetoond is dat Wannes ook in het echte leven als eens in de straten durfde verdwalen, en wel minder symbolisch dan bedoeld in zijn beroemde liedje. Het weze hem vergeven, artiesten zijn geen historici, maar zieners. Het verhaal van de slechte bouw van het schip zou trouwens kloppen volgens een verslag in BDW van oktober 2006 dat van een ‘doofpot-operatie’ van het toenmalige ministerie van oorlog gewaagde. (http://www.brusselnieuws.be/artikels/cultuur/doofpot-anno-1906-schipbreuk-belgische-marine ) Dat artikel leert ons tevens dat het niet veel scheelde of de naam van Paulus De Wilde werd helemaal niet vermeld omdat men eerst enkel de namen van de Brusselse zeelieden wou beitelen. Na enige commotie in de pers werd dat idee verlaten, en werden alle 33 namen van de schipbreukelingen in steen vereeuwigd. Zowel Wannes als BDW zijn fout wanneer ze menen dat het de eerste reis van het schip betrof, het was in 1904 al naar Chili gevaren, en nadien nog duchtig verbouwd. Het is te laat nu, nu de zanger die een groep was ons verlaten heeft, om hem bijgaande foto onder de neus te schuiven. Wie weet is één van de geportretteerde cadetten zijn grootnonkel Pol en had hij die nog kunnen aanwijzen? Of staat die groep nu symbool voor één enkele grootnonkel?