Standbeelden.be

Het bronzen beeld is tot stand gekomen op verzoek van het Louis Paul Boongenootschap, als illustratie van de roman die de auteur aan figuur had gewijd. Het beeld was bedoeld een plaats te krijgen op de Grote Markt van Aalst, waar Jan De Lichte in 1748 geradbraakt werd. Dat plan werd afgewezen door het toenmalige college. Men stelde toen de Zottegemse deelgemeente Velzeke voor, waar De Lichte in 1723 geboren werd, maar ook dat ging niet door. Het beeld heeft weliswaar één dag tentoongesteld geweest in Velzeke. Op 1 mei 1987 werd in het Antwerpse Middelheimmuseum het 3,30 meter hoge beeld Jan De Lichte van Roel d'Haese (1921-1996) opgenomen in de collectie.

Ivo Moyersoen, gewezen voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg, die mee het gebouw onder zijn hoede had, was lang op zoek naar een beeld voor op het plein voor het gerechtsgebouw. Jan De Lichte was een optie, en dat plan is in 2009 concreet geworden. Het standbeeld is in bruikleen geven aan justitie.
Heden ten dage kan je het figuur van de vermeende moordenaar, stroper en vogelvrij verklaarde Jan De Lichte bewonderen voor de rechtbank. Op zijn borst prijkt veelzeggend de leuze: veur giene chanteric peu (voor geen gendarme bang).

Het figuur van Jan de Lichte:
In het midden van de achttiende eeuw duiken de Vlaamse bokkenrijders op om gegroepeerd rond Jan de Lichte en vervolgens rond diens zoon een bloedig spoor door de Vlaamse historie te trekken. De weerklank van hun revolutie en rebellie was wel verspreid terug te vinden in documenten, pamfletten en satires, maar Louis Paul Boon heeft al dit materiaal voor het eerst in bezield verband bijeengebracht. Jan de Lichte was de onverschrokken zoon van een kroegbaas. Om deze historische figuur hangt een waas van legende en fantasie, maar uit de wirwar van tegenstrijdige en legendarische gegevens heeft Boon toch het portret geboetseerd van een nu nog intrigerende, op drift geraakte idealist. De schelm Jan de Lichte, die dieven, landlopers en bedelaars bij duizenden verenigt tot een geregeld leger, plundert kastelen en postkoetsen volgens plan en verdeelt een ruim deel van de buit onder de armen. Het leger en de politie krijgen pas gelegenheid de rebellie van Jan de Lichte te onderdrukken als een aantal van de bendeleden zich tegen Jans leiding gaat verzetten en op eigen houtje begint te opereren. Galg en rad rijzen dan uit gebeurtenissen vol verraad en knevelarij boven het land rond Aalst. De droom van Jan de Lichte gaat - voorlopig - onder in vuur en bloed op die ene dag dat er honderden worden terechtgesteld.